Om inzicht te verwerven tijdens het leren zijn er zowel cognitieve als metacognitieve elementen nodig. Leerlingen bouwen kennis op met behulp van cognitieve strategieën en ze begeleiden, sturen en evalueren hun leren door metacognitieve strategieën te gebruiken.

Het is door te denken over het denken, het gebruik van metacognitieve strategieën, dat het echte leren gebeurt. Wanneer studenten vaardiger worden in het gebruiken van metacognitieve strategieën,  krijgen  ze meer zelfvertrouwen en worden ze zelfstandiger als leerlingen. [Scanlon & Boston College, 2012]

Personen met goed ontwikkelde metacognitieve vaardigheden kunnen nadenken over de aanpak van een probleem of leertaak, selecteren passende strategieën en nemen beslissingen over maatregelen (acties) om het probleem op te lossen of de taak met succes uit te voeren. Ze denken vaak na over hun eigen denkprocessen, nemen de tijd om na te denken over en te leren van fouten of onnauwkeurigheden.

Uit onderzoek is gebleken dat leerlingen die verschillende metacognitieve vaardigheden gebruiken beter presteren op examens en efficiënter werken. Aangezien metacognitie een cruciale rol speelt bij het succesvol leren, is het noodzakelijk dat docenten leerlingen helpen bij de metacognitieve ontwikkeling.  [Scanlon & Boston College, 2012]