Mindset van volwassenen veranderen
Mindsets zijn een belangrijk deel van je persoonlijkheid, maar je kan ze veranderen. Alleen maar door te weten over de twee mindsets, kan je beginnen denken en reageren op andere manieren (Dweck, 2006). De mindset van volwassenen kan veranderd worden door middel van breinleren en/of een growth mindsetplan.
Volgens Dweck (2006-2010) zijn er vier stappen nodig om een growth mindset te ontwikkelen.
- Stap 1: Leer je fixed mindset stem horen (Cfr. Tabel 6)
Innerlijke stem: fixed mindset, gebaseerd op Dweck (2006-2010)
| Confrontatie | Innerlijke stem: fixed mindset |
| Uitdaging | “Ben je wel zeker dat je het kan doen? Misschien heb je het talent niet.” |
| Falen | “Als je faalt, ben je een mislukkeling. Mensen zullen je uitlachen omdat ze dachten dat je talent had.”“Wanneer je niet probeert, kan je jezelf beschermen en behoud je je waardigheid.” |
| Tegenslag | “Dit zou gemakkelijk zijn geweest wanneer je echt talent had.”“Zie je wel, ik zei toch dat het een risico was. Nu heb je gefaald en aan de wereld getoond hoe beperkt je bent.”“Het is nog niet te laat om terug te krabbelen, excuses te maken en om je waardigheid proberen terug te krijgen.” |
| Omgaan met kritiek | “Het is niet mijn fout. Het was iets of iemand anders zijn fout.”Boos worden op diegene die je feedback heeft gegeven: “Wie denkt hij wel dat hij is? Ik zal hem op zijn plaats zetten.”Je krijgt specifieke, constructieve feedback maar hoort: “Ik ben echt teleurgesteld in jou. Ik dacht dat je capabel was, maar nu zie ik dat het niet zo is.” |
- Stap 2: Besef dat je een keuze hebt
Hoe je uitdagingen, tegenslagen en kritiek interpreteert is jouw keuze (Dweck, 2006-2010). Je kan ze interpreteren op een fixed mindset manier, namelijk als tekens van gebrek in je vaste talenten. Of je kan ze interpreteren op een growth mindset manier, namelijk dat je met de nodige inspanning je vaardigheden kan uitbreiden en jezelf kan verbeteren. Je kiest er dan voor om harder te werken, andere strategieën te gebruiken, van je fouten te leren en je vaardigheden uit te breiden.
- Stap 3: Spreek terug met een growth mindset stem
Wanneer je geconfronteerd wordt met uitdagingen, tegenslagen en kritiek luister dan naar de fixed mindset stem en spreek terug met een growth mindset stem
Innerlijke stem: fixed mindset of growth mindset, gebaseerd op Dweck (2006-2010)
| Confrontatie | Innerlijke stem |
| Uitdaging | FMS: “Ben je zeker dat je het kan doen? Misschien heb je het talent niet.”GMS: “Ik ben niet zeker dat ik het nu kan doen, maar ik denk dat ik het kan leren met de tijd door mijzelf in te spannen. “FMS: “Wanneer je niet probeert, dan kan je jezelf beschermen en je waardigheid behouden.”GMS:”Wanneer je niet probeert, zal je automatisch falen. Waar zit de waardigheid dan?” |
| Falen | FMS: “Wat als je faalt, je zal een mislukkeling zijn!”GMS: “De meest succesvolle mensen hadden mislukkingen op hun weg.” |
| Tegenslag | FMS: “Dit zou zo gemakkelijk zijn wanneer je echt talent had.”GMS: “Dat is zo fout. Zelfs genieën hebben hard moeten werken om hun succes te bereiken. Denk maar aan Einstein of Thomas Edison. Zij hadden een passie en hebben er heel hard voor gewerkt.” |
| Omgaan met kritiek | FMS: “Het is niet mijn fout. Het was iets of iemand anders fout.”GMS: “Wanneer ik de verantwoordelijkheid niet opneem, kan ik het niet oplossen. Laat me luisteren, hoe pijnlijk het ook is, en nagaan wat ik eruit kan leren.” |
- Stap 4: Growth mindset actie
Na verloop van tijd, wordt het je eigen keuze naar welke stem je luistert. Deze stem zal je gedrag bepalen (Dweck, 2006-2010). Wanneer je handelt volgens de growth mindset stem neem je uitdagingen aan, leer je van tegenslagen en probeer je opnieuw, luister je naar kritiek en leer je er uit. Oefen in het horen van beide stemmen en probeer te handelen volgens de growth mindset.
Om de growth mindset stem om te zetten in de praktijk is het handig om een concreet growth mindset plan op te stellen.
Growth mindset plan opstellen, gebaseerd op Dweck (2006)
| Stappen growth mindset plan | Uitvoering |
| Wat? | – Denk na over iets wat je moet doen, iets dat je wil leren of een probleem dat je moet confronteren. Schrijf het op. |
| Concreet plan opmaken | – doel- wanneer?- waar?- hoe? |
| Visualiseer het plan | Verwoord zo concreet mogelijk hoe je het plan gaat uitvoerenBv. Op woensdag ochtend, nadat ik ben opgestaan, heb gegeten en mijn tanden heb gepoets, zal ik achter mijn bureau zitten en mijn verslag schrijven. |
| Plan uitvoeren | Doe! |
| Evaluatie + bijsturen | – Wat kan ik hiervan leren?- Wanneer je faalt:
– Wanneer je slaagt:
|
| Nieuw growth mindset plan | Wat? Wanneer? Waar? Hoe? |
Een tweede mogelijkheid om een growth mindset te verwerven is door middel van breinkennis. Lazeron & van Dinteren (2010) geven drie redenen waarom breinkennis kan ingezet worden bij het (growth mindset) leren:
- Er is een snelle acceptatie van neurowetenschappelijke feiten en kennis als onderbouwing voor de bevindingen uit de gedragswetenschappen.
- Breinkennis kan toegepast worden op de situatie ter plekke.
- Breinkennis maakt nieuwsgierig, waardoor er dopamine vrijkomt, wat leidt tot beter leren en een prettig, vrolijk gevoel.
Eerst en vooral spreekt de logische, wetenschappelijk basis van de kennis van het brein veel mensen aan. Het feit dat je leren kan zien als het ontwikkelen van nieuwe hersenverbindingen, is voor veel mensen een nieuwe en verhelderende kijk op de wereld van leren en veranderen. Bovendien helpt kennis over de globale opbouw van de hersenen en de verschillende functies het menselijk gedrag te doorgronden en te beїnvloeden. Het is belangrijk om de breinkennis af te stemmen op het kennisniveau van mensen waarmee je werkt. Het is niet nodig om de totale werking van het brein te kennen om toch een aantal heldere principes voor leren te doorgronden. Houd het eenvoudig en toegankelijk en bouw verder op de associaties waar mensen zelf mee afkomen. Zorg ervoor dat de relevantie voor leren centraal blijft staan. [Lazeron & van Dinteren, 2010]
Ten tweede kan breinkennis toegepast worden op de situatie ter plekke. Breinkennis wordt pas effectief wanneer je je eigen hersenspinsels kan herkennen en weet hoe je breinkennis kan gebruiken in de praktijk. Om effectief te leren, ook over het brein, moet er sprake zijn van ‘sense’ en ‘meaning’ (Sousa, 2006). Sense gaat over het kunnen begrijpen waarover het gaat en dat kunnen verbinden aan de kennis die je al hebt. Het is nodig om nieuwe kennis te integreren in wat je al weet. Meaning gaat over de relevantie van wat je leert en over de verbinding met de praktijk: ‘Zie je het nut er van in, zijn er toepassingen?’ Slechts wanneer er aan deze twee voorwaarden voldaan is, kunnen mensen effectief leren. De nieuwe leerstof vindt dan een plaats tussen alle reeds bestaande verbindingen in het brein. Om dit te bereiken is het belangrijk veel voorbeelden te gebruiken. Voorbeelden helpen heel goed, vooral als ze een persoonlijk karakter hebben. Een voorbeeld kan gegeven worden in de vorm van een verhaal of in de vorm van een gebeurtenis. Door deelnemers in een ‘breinworkshop’ direct de toepassing van een breinprincipe te laten beleven, is er sprake van sense en meaning. [Lazeron & van Dinteren, 2010]
Ten derde maakt breinkennis nieuwsgierig. Neurowetenschap is een populair gebied. Het ontdekken van de principes van de werking van het brein blijkt een prikkelende en fascinerende ervaring. Enerzijds zorgt de breinkennis tot nieuwe inzichten. Anderzijds is het leren over de werking van het brein op zich zo leuk en spannend dat het vanzelf leidt tot de honger naar meer. Door te leren over het brein komt er in de hersenen veel dopamine vrij, wat leidt tot een vrolijk gevoel. [Lazeron & van Dinteren, 2010]
In het boek ‘Brein@work’ (Lazeron & van Dinteren, 2010) staat er verdere uitleg over hoe breinleren in de praktijk toegepast kan worden.
Als metacognitie ontbreekt
Lees meer
Leren over leren
Lees meer
Metacognitie als sleutel tot zelfsturing en leidinggeven
Lees meer