Metacognitie:
grip krijgen op leren, greep krijgen op leven.

4.6.2013Wout Decré

Mindset van kinderen veranderen

Kinderen bekrachtigen voor hun leerproces. Onderzoek heeft aangetoond dat het bekrachtigen van studenten voor hun leerproces meer voordelen oplevert op lange termijn dan hen te vertellen dat ze slim zijn wanneer ze slagen (Dweck, 2006).

Daarnaast moeten leerkrachten en andere begeleiders benadrukken dat snel leren niet altijd het meest effectief is. Het gevaar bestaat dan dat je de leerstof niet zo diepgaand kent. Studenten die meer tijd nodig hebben om iets te leren, begrijpen de leerstof soms op een dieper niveau. Studenten kunnen leren over verschillende personen uit de geschiedenis die geen snelle leerders waren in hun kindertijd. Albert Einstein bijvoorbeeld zei dat hij traag leerde. Hij dacht elk jaar opnieuw na over dezelfde vragen en leerde steeds meer bij, wat leidde tot uitstekende resultaten. [Dweck, 2010]

 

  • Kinderen helpen om een growth mindset te ontwikkelen

 

Leerkrachten en andere begeleiders kunnen op verschillende manieren de growth mindset aanleren bij kinderen. Ten eerste kan er met het softwareprogramma Brainology gewerkt worden. Ook een growth mindset workshop is een optie. Ten tweede kunnen leerkrachten het concept van growth mindsets illustreren door hun studenten te laten schrijven over iets waar ze eerst slecht in waren en nu heel goed in zijn door hun harde werk. De leerlingen kunnen deze ervaringen vervolgens delen met elkaar. Hierdoor leren studenten dat ze zich niet moeten schamen om hard voor iets te werken voordat ze er goed in kunnen zijn. [Dweck, 2010]

 

Er kan ook gevraagd worden aan de leerlingen om een gebied te kiezen waarin ze zich willen verbeteren. Daarna kunnen ze een persoonlijk doel bepalen waar ze naar toe willen werken. Bijvoorbeeld, een student die bang is voor kritiek kan beslissen om kritische feedback te vragen bij het volgende kunstproject. Een leerling die problemen heeft met een bepaald wiskundeonderdeel, kan een You Tube filmpje bekijken met extra uitleg  en het daarna zelf aan zijn klas uitleggen. Studenten kunnen hun plannen delen en anderen helpen om hun vaardigheden te vergroten en hun doel te bereiken. [Dweck, 2010]

 

Een andere mogelijkheid is om studenten een brief te laten schrijven aan een ‘worstelende’ medestudent. In deze brief kan uitgelegd worden wat de growth mindset is en wordt verteld dat je niet jezelf mag labelen. Ook kan er advies gegeven worden om andere strategieën uit te proberen of de gebruikte strategie te verbeteren. [Dweck, 2010]

 

Door deze growth mindset-oefeningen verzenden leerkrachten cruciale informatie. Ze vertellen studenten dat iedereen intelligentie heeft dat verder ontwikkeld kan worden. Bovendien wordt duidelijk gemaakt dat leerkrachten geen beoordelende rol hebben (beslissen wie slim is en wie niet), maar dat ze samen willen werken met alle leerlingen om iedereen slimmer te maken. [Dweck, 2010]

 

  • Benadruk uitdaging, niet succes

 

Betekenisvolle leertaken moeten iedere student uitdagen op een bepaalde manier. Het is van cruciaal belang dat geen enkele student in staat is om elke keer succes te hebben. Deze ervaring kan immers een fixed mindset creëeren waarbij je gelooft dat je alleen slim bent wanneer je slaagt zonder inspanning te moeten doen.  Om dit te voorkomen, kunnen leerkrachten studenten identificeren die de leerstof al goed kennen en hen moeilijkere oefeningen aanbieden waarvoor inspanning nodig is. De leerkracht begeleidt de studenten bij het leerproces en laat hen wennen aan het uitdagende werk.  Na verloop van tijd zullen er studenten zijn die voor zichzelf uitdagende taken selecteren of opmaken. [Dweck, 2010]

 

Wanneer de leerkracht de leertaken voorstelt aan de studenten moet hij uitdagingen beschrijven als leuk en spannend, terwijl makkelijke taken saai en minder nuttig zijn voor het brein. Wanneer studenten aanvankelijk problemen hebben of fouten maken, moet de leerkracht dit zien als een kans om leerlingen growth mindset-advies te geven. De leerkracht kan leerlingen aanleren hoe ze verschillende strategieën kunnen uitproberen wanneer de eerste niet werkt, hoe ze kunnen nadenken over het probleem en wat ze eraan kunnen doen,… De leerkracht toont dat uitdagingen leuk zijn en je zelf een dedective kan zijn om problemen op te lossen. Stel bijvoorbeeld dat een student een rekenoefening probeert op te lossen, maar vast zit. De leerkracht kan dan zeggen: “Ok, laten we dit mysterie oplossen!”. Hij vraagt de leerling om de strategieën te tonen die hij tot nu toe geprobeerd heeft. De leerkracht kan hierop als volgt reageren: “Dat is een interessante strategie. Laten we eens nadenken over waarom het niet werkte en of het ons aanwijzingen geeft om het anders aan te pakken. Wat kunnen we uitproberen? ” Wanneer de leerling, eventueel met begeleiding van de leerkracht een goede strategie vindt, kan de leerkracht zeggen “Geweldig! Je hebt verschillende manieren uitgeprobeerd, je volgde de aanwijzingen en vond een strategie die werkte. Je bent net als Sherlock Holmes, de grote detective. Ben je klaar om een andere te proberen? ” Op deze manier kan de leerkracht tegelijkertijd inzicht verkrijgen in wat de student wel en niet begrijpt en de leerling leren om te ‘worstelen’ door moeilijke problemen. [Dweck, 2010]

 

  • Geef kinderen een gevoel van vooruitgang

 

Betekenisvolle leertaken geven studenten een duidelijk gevoel van vooruitgang dat leidt tot meesterschap. Dit betekent dat studenten zichzelf taken kunnen zien doen die ze ervoor niet konden en concepten begrijpen die ze voordien niet konden begrijpen. Geef leerlingen taken waarvoor inspanning nodig is om ze te kunnen maken. Hierdoor kunnen ze vooruitgang maken. Leerkrachten kunnen vervolgens het leerproces bekrachtigen. Ze kunnen aan studenten uitleggen dat ze dankzij hun inspanningen vooruitgang hebben gemaakt en beter worden met de tijd. [Dweck, 2010]

 

Sommige leraren maken studievoortgang expliciet duidelijk door pre-tests en post-tests af te nemen. In de pre-tests wordt ongekende leerstof ondervraagd. Vervolgens leren de studenten de nieuwe leerstof en wordt er een post-test afgenomen. Wanneer studenten hun slechte prestaties op de begin-tests vergelijken met de verbeterde resultaten op de post-test, wennen ze aan het idee dat je door te oefenen slimmer kan worden. [Dweck, 2010]

 

Huiswerk is belangrijk om het gevoel van leren en vooruitgang bij studenten te versterken. Huiswerkopdrachten mogen niet aanvoelen als hersenloze, repetitieve oefeningen, maar moeten uitdagend zijn. In het huiswerk moeten nieuwe problemen aan bod komen waarbij studenten het geleerde op nieuwe manieren moeten toepassen of waarin ze uitgedaagd worden om een hoger niveau te bereiken. [Dweck, 2010]

 

  • Graad voor groei

 

De manier waarop leraren het werk van hun studenten evalueren kan ook helpen om een growth mindset te ontwikkelen. Op een middelbare school in Chicago, krijgen de leerlingen een graad van ‘Not Yet’ wanneer ze een bepaald onderdeel van de leerstof nog niet beheersen. Studenten zijn niet beschaamd voor deze graad omdat ze weten dat ze de leerstof zullen beheersen door verder te oefenen. Het woord “nog” is waardevol en moet regelmatig worden gebruikt in elke klas. Wanneer studenten zeggen dat ze iets niet kunnen doen of niet goed zijn in iets, moet de leraar toevoegen, “nog niet.” Wanneer studenten zeggen dat ze een bepaald onderwerp niet leuk vinden, moet de leerkracht zeggen “nog niet”.  Deze eenvoudige gewoonte impliceert dat vermogen en motivatie niet vast staan, maar kunnen veranderen. [Dweck, 2010]

 

In het beoordelingssysteem van scholen kan de growth mindset doorgetrokken worden. Zo kunnen studenten bijvoorbeeld een aparte score krijgen voor growt mindset-factoren: het zoeken van uitdagingen, de mate van inspanning, de mate van weerbaarheid bij tegenslagen. Opdat deze groeiscore effectief kan zijn, is het belangrijk dat leerkrachten dagelijks de waarde van deze kwaliteiten benadrukken en versterken. [Dweck, 2010]

 

Wat met studenten die veel inspanning leveren, maar geen vooruitgang maken? De leerkracht bekrachtigt de leerling voor zijn inspanning en probeert er samen met de leerling achter te komen wat de oorzaak is en hoe de student dit kan oplossen. [Dweck, 2010]

 

  • Succes op lange termijn

 

Zinvol werk vanuit een growth mindsetvisie bevordert niet alleen het directe leren, maar bevordert ook een liefde voor leren en een hogere weerstand bij confrontatie met obstakels. Leerkrachten spelen hierbij een cruciale rol. Zij bekrachtigen het leerproces in plaats van de vaardigheden van de studenten en moedigen hen aan om moeilijke taken op te lossen. Er wordt vol enthousiasme geworsteld met uitdagende leertaken om vervolgens de inspanning en bekomen vooruitgang te bekrachtigen.  Studenten die worden opgevoed met deze growth mindset visie, zullen de waarden en middelen hebben om levenslang vooruitgang te boeken en slimmer te worden. [Dweck, 2010]

 

Dit interesseert je wellicht ook:

31.5.2013Wout Decré0

Als metacognitie ontbreekt

31.5.2013Wout Decré0

Leren over leren

31.5.2013Wout Decré0

Metacognitie als sleutel tot zelfsturing en leidinggeven