Het gevaar van bekrachtigen en positieve labels

Kinderen hebben veel potentieel in zich. Hoe kunnen we hen het vertrouwen geven dat ze nodig hebben om ervoor te gaan? Veel ouders denken dat het noodzakelijk is om het vermogen van kinderen te bekrachtigen om hun vertrouwen en prestatie te bevorderen. Dat klinkt ook logisch. Het probleem is echter dat mensen met een fixed mindset al te hard focussen op hun vermogen: “Is het goed genoeg? Zal het goed lijken?”

Door hen te prijzen zullen ze nog meer gefocust zijn op hun capaciteiten. De boodschap die kinderen dan onthouden is dat ze beoordeeld worden voor hun prestaties. Ze geloven dat hoe bekwaam of intelligent je bent, kan afgeleid worden uit je prestaties. Hierdoor wordt een fixed mindset aangeleerd. Goedbedoelde boodschappen zoals “Kijk hoe snel je dat geleerd hebt! Je bent zo slim!’ of ‘Je bent zo slim, je hebt alles juist zonder zelfs te studeren.’, hebben een tegenovergesteld effect. Kinderen horen volgende boodschappen: ‘Wanneer ik niet iets snel leer, ben ik niet slim’ of ‘Ik kan beter stoppen met studeren of ze zullen denken dat ik niet slim ben.’ [Dweck, 2006]

Carol Dweck (2006) onderzocht welk effect de soort bekrachtiging op het leren van kinderen kan hebben. Honderden studenten (vroege adolescenten) kregen een non-verbale IQ-test met een reeks van tien problemen. Test 1 was een test met redelijk moeilijke problemen die de meeste studenten goed konden oplossen. Na de test werden ze bekrachtigd. De ene groep (groep 1) werd bekrachtigd voor hun vaardigheden (talent) : “Wow, je hebt er 8 juist. Dat is een heel goede score. Je moet hier goed in zijn!” Deze studenten werden in de fixed mindset gebracht.

De andere groep studenten werd bekrachtigd voor hun inspanning (groep 2): “Wow, je hebt er 8 juist. Dat is een heel goede score. Je moet echt hard gewerkt hebben!” Deze studenten werden geprezen voor hun inspanning om te slagen en niet voor hun talent. Zij werden in de growth mindset geplaatst. Bij test 2 kregen de studenten de keuze tussen een taak van dezelfde moeilijkheid als in de eerste test of een taak die moeilijker was maar waar ze meer van konden leren.De studenten die in de fixed mindset waren geplaatst (groep 1) verwierpen de moeilijkere taak. Ze wilden niets doen dat hun zwakheden liet zien en hun talent in twijfel kon trekken. 90 % van de tweede groep studenten (growth mindset) koos voor de uitdagende nieuwe taak waar ze meer van konden leren.

De derde test was een moeilijke test. De studenten behaalden hier geen goed resultaat op. De eerste groep studenten dacht dat het falen een bewijs was dat ze toch niet zo slim waren. Succes is immers intelligent zijn en wanneer je geen succes hebt, ben je gebrekkig. De tweede groep studenten daarentegen reflecteerde het falen niet op de intelligentie. Wanneer iets moeilijk is, betekent dit dat je meer inspanning moet doen. Vervolgens ging Dweck na hoe het plezier van de studenten was bij de tests. Bij succes deed iedereen de oefeningen graag. Na de moeilijke problemen reageerden de twee groepen anders. De eerste groep vond het niet meer leuk. Hun speciale talent werd immers in gevaar gebracht. De tweede groep daarentegen vond de oefeningen nog steeds leuk. Veel kinderen reageerden zelfs dat ze de moeilijkste problemen het leukste vonden.

Er werd een vierde test afgenomen, vergelijkbaar aan de moeilijkheid van de eerste test. De eerste groep studenten behaalde een lagere score in vergelijking met de beginsituatie. Doordat ze het geloof verloren in hun capaciteiten presteerden ze slechter dan bij het begin van het experiment. De tweede groep behaalde een betere prestatie in vergelijking met de beginsituatie. Zij gebruikten de moeilijke problemen uit de derde test om hun vaardigheden te verbeteren. Hierdoor maakten ze vooruitgang op de makkelijke problemen van de begintest. Aangezien in dit experiment een soort IQ-test gebruikt werd, kan gesteld worden dat het bekrachtigen van de capaciteiten het IQ van de studenten verlaagde. Op het einde van het experiment werd aan de kinderen gezegd dat ook in andere scholen dezelfde tests afgenomen zouden worden. Er werd gevraagd of ze hun bedenkingen en scores konden opschrijven. Hierdoor zouden ze de kinderen uit andere scholen kunnen helpen bij het oplossen van de test.

Bij de eerste groep loog 40 % over zijn scores. In de fixed mindset zijn fouten immers beschamend, zeker wanneer je getalenteerd bent. Het is dan ook makkelijker om fouten weg te liegen. Uit dit experiment kunnen we aantal dingen leren. Eerst en vooral is het nefast om kinderen te prijzen voor hun talenten of intelligentie (fixed mindset). Wanneer ze falen op iets, zullen ze denken dat ze toch niet zo slim zijn. Dit heeft tot gevolg dat ze bij een slechte test kunnen overwegen om te liegen over de behaalde score. Bovendien kan het bekrachtigen van de capaciteiten van kinderen het IQ verlagen. De angst voor falen zorgt ervoor dat ze leerkansen missen. Bij een slecht testresultaat hebben ze de neiging om zich minder in te spannen voor een volgende test.

Het is beter om kinderen te bekrachtigen voor hun inspanning (growth mindset). Dit bevordert het leren en zorgt ervoor dat ze beter kunnen presteren. Enkele voorbeelden van complimenten volgens de growth mindset zijn: ‘Goed dat je zo volhoudt!’, ‘Dat heb je goed gedaan, je hebt er hard voor gewerkt!’. [Dweck, 2006]