Going meta
Metacognitie
Onder ‘Metacognitie’ wordt eerst uitgelegd wat metacognitie algemeen inhoudt. Eerst wordt de term metacognitie opgesplitst in twee domeinen: ‘leren leren’ en het bredere sociaal-emotionele veld. Hieronder zal dieper ingegaan worden op het belang van metacognitie voor het leren.
Wat is metacognitie?
Beeld: Taking-Me-Away-by-Mayank-Thammalla
Ontwikkelen van metacognitie
Veenman et al. (2006) beschrijft de ontwikkeling van metacognitie als volgt. Kinderen ontwikkelen inzicht in gedachten (“theory of mind”) op de leeftijd van drie tot vijf jaar (Jacobse, 2007). De vorming van een theory of mind gaat vooraf aan de metacognitie (Weterings, 2012).
Metacognitie en leren
Om inzicht te verwerven tijdens het leren zijn er zowel cognitieve als metacognitieve elementen nodig. Leerlingen bouwen kennis op met behulp van cognitieve strategieën en ze begeleiden, sturen en evalueren hun leren door metacognitieve strategieën te gebruiken.
Efficiënt leren
In de literatuur zijn er drie belangrijke feiten terug te vinden over leren (Mc Guire, 2012). Eerst en vooral is actief leren meer duurzaam dan passief leren. Ten tweede is metacognitie belangrijk voor het leren. Ten derde is het niveau waarop het leren plaatsvindt belangrijk (de taxonomie van Bloom).
Metacognitieve vaardigheden trainen
Veel studenten denken niet na over hoe ze denken. Hierdoor hebben ze geen controle over hun informatieverwerking. Ze slagen er niet om te komen tot zelfplanning, zelfcontrole, zelfregulering, zelfbevraging, zelfreflectie en zelfherziening. Deze metacognitieve strategieën zijn noodzakelijk bij het kritisch denken en leren. [Asia e-University, 2009]
Mindset
Professor Carol Dweck, psychologe aan de Stanford universiteit, deed meer dan twintig jaar onderzoek naar leermotivatie. Zij bewees dat de manier waarop iemand naar zijn eigen vaardigheden en talenten kijkt (mindset), in hoge mate bepaalt hoe je jezelf zal ontwikkelen (Dweck, 2006). De mindset omvat krachtige gedachten over jezelf (overtuigingen) die bepalen wie je bent en wat je doet.
Soorten mindsets
Fixed mindset versus Growth mindset
Wat is succes?
Betekenis van succes: Benjamin Barber, een eminente socioloog zei: “Ik verdeel de wereld niet in de zwakke mensen en sterke mensen, of successen en mislukkingen. Ik verdeel de wereld in leerders en niet-leerders.” (Dweck, 2006)
Mindset veranderen
Hoe verander je een mindset? Bij kinderen en volwassenen of bij jezelf?
Belang van inspanning
Volgens de fixed mindset, is inspanning alleen voor mensen met gebreken. En wanneer mensen al weten dat ze niet goed zijn in iets, dan hebben ze niets te verliezen door te proberen. Maar wanneer je wilt beschouwd worden als een getalenteerd iemand of een genie, dan heb je veel te verliezen.
Betekenis van falen
In de fixed mindset is het niet genoeg om te slagen, slim te lijken of getalenteerd te zijn. Je moet perfect zijn, foutloos. Immers als je getalenteerd bent voor iets dan kan je het, anders niet. Het verlangen om jezelf als perfect te zien, wordt vaak ‘CEO-disease’ genoemd (Dweck, 2006). Een tegenslag in de fixed mindset kan dan ook traumatisch zijn.
Boodschappen over falen
Er is een sterke (fixed mindset) boodschap in onze maatschappij over hoe je het zelfvertrouwen van kinderen kan verhogen: ‘Bescherm je kinderen van falen!’ (Dweck, 2006). Dit helpt op korte termijn, namelijk bij het directe probleem van teleurstelling van het kind. Het kan echter schadelijk zijn op lange termijn. Kinderen hebben nood aan eerlijke en constructieve feedback. Wanneer ze ervoor beschermd worden zullen ze niet goed leren. Advies, coaching en feedback worden dan als negatief en ondermijnend ervaren. [Dweck, 2006]
Constructieve kritiek
We willen aan kinderen constructieve kritiek geven. Maar veel goedbedoelde kritiek, is vol van beoordeling van het kind. Constructief wil zeggen dat het je kind helpt om iets te herstellen, een beter product te maken of beter te presteren.
Bekrachtigen en labels
Het gevaar van bekrachtigen en positieve labels
Mindsetlessen
Leren over de groeimindset kan leiden tot een grote verschuiving in de manier waarop mensen denken over zichzelf en hun leven (Dweck, 2006). Aan kinderen en jongeren kan op school een growth mindset aangeleerd worden door middel van een growth mindset workshop of het softwareprogramma Brainology.
Als metacognitie ontbreekt
Lees meer
Leren over leren
Lees meer
Metacognitie als sleutel tot zelfsturing en leidinggeven
Lees meer